ضرورت مطالعه پتانسیل های سنگ های نما و تزئینی
ضرورت مطالعه ظرفیت و پتانسیل سنگ های نما و تزئینی چیست؟
۱ – شرایط زمین شناسی کشور
ذخایر با ارزش و متنوع سنگ های ساختمانی در کشور ودیعه ای الهی است که به این کشور ارزانی شده و از آن می توان به اشکال مختلف چه در کارهای ساختمانی و چه در تزئین استفاده کرد. در توجیه و تحلیل این موضوع بایستی به یاد داشته باشیم که این منابع خدادادی از یک سو محدودند و از سوی دیگر به نسل های این کشور تعلق دارند لذا شایسته است شناسایی و اکتشاف و بهره برداری و جلوگیری از ایجاد ضایعات به صورت بهینه انجام گیرد.
با عنایت به وفور سنگ های تزئینی در کشور و داشتن امکانات و تکنولوژی های لازم هنوز با شرایط آرمانی در مقایسه با کشورهای پیشرفته از جهت استخراج، بهره برداری، برش و صیقل و چگونگی مصرف فاصله داریم دلیل آن هم ایجاد ضایعات و در مقیاس وسیعی به صورت لاشه می باشد که این مشکلات با راهکارهای مناسب بایستی مرتفع گردد.
در این راستا جذب و آموزش نیروهای جوان و علاقه مند به فعالیت در این بخش و حفظ نیروهای موجود می تواند با یک برنامه ریزی دقیق و زمان بندی شده، عامل موثری در بهبود کیفیت اکتشافات معدنی و بالا بردن راندمان بهره برداری و تسریع در رشد و شکوفایی به حساب آید.
۲- نقش محوری دانشگاه ها
ارائه دروس انحصاری سنگ های تزئینی به صورت واحدهای تئوری و عملی در دانشگاه ها جهت رشته های مهندسی معدن و زمین شناسی و تدریس دروس مذکور توسط اساتید مجرب و گذراندن دوره های کار آموزی دانشجویان در معادن سنگ تزئینی با تهیه گزارش های کاملا فنی با نظارت مستمر اساتید و تعامل با معدن کاران با تجربه سنگ های تزئینی و هم چنین اخذ پروژه های فارغ التحصیلی با عنوان سنگ های ساختمانی و تزئینی و نما با هدف رفع مشکلات و موانع موجود از اکتشافات تا بهره برداری سنگ ها در کلیه مقاطع تحصیلی.
۳- نقش انجمن سنگ ایران و آموزش های لازم جهت بهره برداران معادن سنگ تزئینی
انجمن سنگ ایران با تهیه آمار معادن سنگ تزئینی از هر استان و شناسایی مدرسین و متخصصین مربوطه با تشکیل دوره های آموزشی و علمی کوتاه مدت در محل معادن برای سطوح مختلف کارکنان شاغل مستقیم در امر بهره برداری معادن سنگ های تزئینی و نما و هم چنین برگزاری همایش های علمی تخصصی سنگ های تزئینی و تبادل آخرین دستاوردهای علمی و تجربیات با عنایت به تاثیرات مفید آن در ارتقاء دانش فنی کارشناسی معدن و زمین شناسی، زمینه های مفید برای رسیدن به اهدافی است که پتانسیل های سنگ های تزئینی به نحو احسن شناسایی و مورد بهره برداری قرار گیرند .
۴- نقش وزارت صنایع و معادن و بازنگری و بهبود آئین نامه های مربوطه
وزارت صنایع و معادن از نظر اجرایی می تواند نقش زیر بنایی ایجاد نماید از جمله بهبود ضوابط و آئین نامه های مربوط به واگذاری محدوده اکتشافی سنگ های تزئینی به بخش غیر دولتی و تعاونی های مردمی و اشخاص حقیقی و حقوقی که صلاحیت فنی و مالی آن ها تائید شده باشد و هم چنین ایجاد تسهیلات و آموزش های لازم جهت استفاده بهینه و به کارگیری روش های پیشرفته استخراجی ، میزان ضایعات و به حداقل رساندن مصرف موارد ناریه و با تقویت بدنه نظارتی و سازمان های استانی و دستگاه های بهره برداری مقررات ایمنی و فنی کاملا اعمال گردد.
اینجا لازم به یاد آوردی است که ضرورت بازنگری در ضوابط آئین نامه اجرایی پیشنهاد می گردد که مراحل اکتشاف سنگ های تزئینی ۲ مرحله ای باشند در واقع به صورت مقدماتی نیمه تفصیلی تفضیلی تکمیلی که در صورتی که مراحل و مطالعات اولیه مناسب بودن سنگ و استخراج چند کوپ به صورت آزمایشی با استفاده از امکانات و حمل کوپ به واحد سنگبری و انجام تست های تجربی و تهیه پلاک های استاندارد و دیگر آزمایشات توسط واحد سنگبری معتبر تائید گردد، ادامه مرحله دوم تحقق یابد.
۵- اهمیت نحوه ی استخراج و سالم درآوردن بلوک
جهت تهیه سنگ بلوک باید ابتدا سنگ به شکل قواره یا قله یا کوپ ، از معدن استخراج گردد . برای تهیه پلاک بزرگ ، قواره سالم به ابعاد مناسب ، اولین عامل تعیین کننده است . قبلا استفاده از موارد ناریه مانند باروت و و آنفو متداول شد ولی با توجه به اینکه سنگ های استخراجی شکل نامنظم هندسی پیدا نموده و تهیه پلاک در ابعاد محدود بدست می آمد به تدریج با توجه به امکانات موجود این سیستم تغییر کرد در حال حاضر کار استخراج سنگ بر مبناء بکارگیری ماشین آلات و ابزار و امکانات، شش سطح یک قواره از سینه کار آزاد می شود، تا بدین ترتیب قطعه ی نسبتا بزرگی از سنگ با کمترین ضایعات، از معدن جدا شود.
۶- فعال سازی واحدهای فرآوری معتبر سنگ های تزئینی
فعال سازی واحدهای فرآوری سنگ و ارتباط آنها با معادن سنگ های تزئینی را می توان راهکارهای بسیار ارزنده جهت جلوگیری از ضایعات برشمرد که این امر مستلزم شناسایی و تهیه آمار دقیق واحدهای فرآوری سنگ که استانداردهای لازم را از بابت عدم ایجاد آلودگی های زیست محیطی و جلوگیری از ضایعات و داشتن گواهی نامه استاندارد و بطورکلی ادامه فعالیت در معادن سنگ تزئینی را در مرحله اکتشاف مربوط به تائید واحدهای فرآوری سنگ در نظر گرفت دقت و ظرافت در برش و صیقل، عامل مهمی در کیفیت سنگ پلاک است، وظیفه ی کارخانجات سنگبری است.
استفاده از تکنیک مناسب کنترل و نظارت بر کار آن ها و تدوین ضوابط استانداردهای لازم، تا حد زیاد در بهبود کیفیت پلاک نقش موثری دارد. مطالعه نحوه نصب و توسعه کارخانجات سنگبری در مناطق خاصی از کشور و سطح تکنولوژی مورد نیاز در آن ها، لزوم یک برنامه ریزی وصولی را در ایجاد واحدهای جدید ، در مناطق مشخصی از کشور که با نیاز های ساختمان کشور و برنامه های توسعه این بخش هماهنگ باشد ایجاد نماید .
۷- استفاده بهینه از ضایعات در پروژه های تزئینی
توجیه پذیرترین استفاده از ضایعات سنگ های تزئینی مخصوصا تراورتن تولید سنگهای آنتیک می باشد مواد اولیه سنگهای آنتیک (ضایعات سنگ های تراورتن) در دو نقطه ایجاد می شوند در محل معدن هنگام استخراج قواره مقداری ضایعات ایجاد می شود و هم چنین در واحدهای فرآوری سنگ که از ورودی ۱ تن سنگ تراورتن به واحد مذکور ۳۵% ضایعات ایجاد می شود که با تاسیس یک مرکز صنایع معدنی تولید سنگ های آنتیک در جوار دپوی ضایعات در معدن و در واحد فرآوری می توان هم با ارزش افزوده مناسب و قیمت فروش بسیار بالا مواجه شد که امیدواریم از ضایعات تمام سنگ های تزئینی استفاده های لازم و بهینه را داشته باشیم.
منابع
۱- تحلیل های تجربی و علمی مولف
۲- مجموعه مقالات اولین و دومین سمینار سنگ های ساختمانی
۳- سنگ های ساختمانی و تزئینی
۴- پروژه پایان نامه تحصیلی مولف در دانشگاه صنعتی اصفهان
ضرورت مطالعه پتانسیل های سنگ های نما و تزئینی
